Rząd przygotowuje program wsparcia dla przedsiębiorstw energochłonnych mający zrekompensować im wysokie koszty zakupu energii elektrycznej i gazu.

27.09. odbyło się na posiedzeniu sejmowej Komisji Gospodarki i Rozwoju I czytanie projektu ustawy o zasadach realizacji programów wsparcia przedsiębiorców w związku z sytuacją na rynku energii w latach 2022 – 2024. Projekt ten został wniesiony do Sejmu RP jako pilny projekt rządowy 21.09. w ramach druku nr 2616.

Z treścią projektu można zapoznać się w tym miejscu.

Poszerzona dokumentacja m.in. o wstępną koncepcję projektowanego programu wsparcia znajduje się na stronie RCL.

Z uwagi na znaczenie projektowanej ustawy dla branż energochłonnych projekt ten znalazł się w zainteresowaniu Zrzeszenia, bowiem branża produkcji ceramicznych materiałów budowlanych należy do sektorów energochłonnych. Przedłożony projekt ustawy w ocenie Zrzeszenia zawiera istotne mankamenty, dlatego też w dniu 26.09 – dzień przed posiedzeniem Komisji Gospodarki i Rozwoju – przedłożyliśmy na ręce przewodniczącego Komisji Posła Krzysztofa Tchórzewskiego oraz pozostałych członków Komisji nasze obszerne uwagi do projektu ustawy wraz z postulatami najważniejszych zmian. Uwagi te przekazaliśmy w tym samym dniu również do Ministerstwa Rozwoju i Technologii jako autora projektu.

Z pismem Zrzeszenia zawierającym uwagi do projektu ustawy można zapoznać się tutaj:

Uwagi do rządowego projektu ustawy o zasadach realizacji programów wsparcia przedsiębiorców w związku z sytuacją na rynku energii w latach 2022 - 2024

Wśród najistotniejszych mankamentów proponowanego przez rząd rozwiązania wymienić należy:

• ograniczenie programu wsparcia wyłącznie do energii elektrycznej oraz gazu jako jedynych produktów energetycznych przy pominięciu węgla kamiennego będącego jednym z powszechniej stosowanych w krajowym przemyśle źródeł energii w procesach przemysłowych,
• ograniczenie funkcjonalności ustawy poprzez dostosowanie jej przepisów wyłącznie do możliwości kompensowania nadmiarowych kosztów zakupu energii elektrycznej oraz gazu przy wyłączeniu możliwość zastosowania jej przepisów nie tylko w tym roku, ale nawet w latach 2023 i 2024 (o ile będzie możliwość i zasadność kontynuowania wsparcia) do pozostałych programów wsparcia przewidzianych przez Komunikat Komisji Europejskiej – Tymczasowe kryzysowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki po agresji Rosji wobec Ukrainy opublikowanym w Dz. Urz. UE 2022/C 131 I/01, w tym dogodnego dla mikro i małych przedsiębiorców programu Ograniczone kwoty wsparcia,
• zamknięcie możliwego projektowanego wsparcia wyłącznie do 26 sektorów gospodarki opisanych kodami PKD, z pominięciem sektorów bez wątpienia będących energochłonnymi, w tym z pominięciem sektora produkcji cegieł, dachówek i wyrobów budowalnych z  wypalanych glin (PKD 23.32),
• przeznaczenie na projektowane wsparcie w bieżącym roku jedynie 5,08 mld zł oraz projektowane objęcie pomocą tylko dla ok. 250 podmiotów należących wyłącznie do grupy dużych przedsiębiorstw (dla porównania w Luksemburgu programem pomocowym objętych zostanie 100 – 500 podmiotów, we Francji ok. 30.000 podmiotów, zaś w Niemczech ok. 100 sektorów).

W posiedzeniu sejmowej Komisji Gospodarki i Rozwoju Zrzeszenie reprezentowane było przez Tomasza Rowińskiego Dyrektora Biura oraz Piotra Piętala członka Zarządu i członka Zrzeszenia CEKOBUD s.c.

Strona społeczna reprezentowana była ponadto przez przedstawicieli kilkunastu innych organizacji przedsiębiorców i pracodawców. Na posiedzeniu obecni byli także poza członkami Komisji przedstawiciele projektodawcy – Ministerstwa Rozwoju i Technologii, a także przedstawiciele Ministerstwa Klimatu i Środowiska.  

W trakcie posiedzenia przedstawiciele Zrzeszenia zaprezentowali najistotniejsze z kwestii sygnalizowanych w naszym wystąpieniu. Głos zabrali także przedstawiciele części organizacji uczestniczących w posiedzeniu Komisji. Pisemne uwagi do projektu ustawy poza Zrzeszeniem zgłosił tylko jeszcze jeden podmiot.

W ramach I czytania projekt ustawy został przyjęty przez Komisję z drobnymi poprawkami i rekomendowany do II czytania. Dodać należy, iż projekt wzbudził wiele zastrzeżeń ze strony części posłów, członków Komisji skutkujących wieloma pytaniami do przedstawicieli projektodawcy. Szereg wątpliwości pochodziło również ze strony przedstawicieli Sejmowego Biura Legislacyjnego.

Podsumowując przebieg posiedzenia należy stwierdzić, iż:

• przedstawiciele środowiska reprezentującego biznes i przedsiębiorczość zasadniczo krytycznie ocenili przedłożony projekt ustawy wyrażając rozczarowanie propozycją rządową,
• strona społeczna i biznesowa powszechnie podkreśliła, że jedynym racjonalnym i oczekiwanym rozwiązaniem, nad którym rząd powinien pracować jest przejściowe zamrożenie cen nośników energii na akceptowalnym, maksymalnym poziomie, nie zaś poszukiwanie półśrodków w postaci kolejnych dopłat i rekompensat, 
• przedstawienie własnej argumentacji oraz szersza dyskusja w ramach obrad jest bardzo trudna z uwagi na sposób prowadzenia posiedzenia,
• w ocenie wielu uczestników posiedzenia zaproponowane rozwiązanie jest odbierane jako przygotowywane pod określoną grupę beneficjentów, z pominięciem rzeczowej analizy i oceny potrzeb rynku i przedsiębiorców.

Edit: 29.09.

Projekt ustawy jest już po II czytaniu, które odbyło się w dniu wczorajszym w trakcie obrad Sejmu RP. Ponadto w dniu dzisiejszym Sejmowa Komisji Gospodarki i Rozwoju zaopiniowała zgłoszone w trakcie II czytania poprawki rekomendując odrzucenie wszystkich poza jedną.

W ramach II czytania nie wprowadzono do projektu ustawy żadnych zmian mających znaczenie dla przedsiębiorców i branż dotychczas pominiętych w projektowanej regulacji. Natomiast dodano przepisy spoza obszaru regulacji projektu ustawy:

• umożliwiające przejściowo do 30 kwietnia 2023 r. wprowadzanie do obrotu, a co za tym idzie stosowanie w ramach odstępstwa od obowiązującego zakazu węgla brunatnego dotychczas zabronionego do stosowania w małych instalacjach oraz w domowych źródłach spalania paliw stałych,
• wyłączające obowiązywanie w w/w okresie zakazów zawartych w uchwałach antysmogowych sejmików wojewódzkich,
• przewidujące uniknięcie karania za niestosowanie się do tych zakazów.

Uwzględniając tempo prac nad projektem nie można wykluczyć, że ustawa zostanie uchwalona jeszcze w trakcie dzisiejszego posiedzenia Sejmu.